Το Ημερολόγιο 2019


Ημερολόγιο 2019
Κείμενο της  Πολυξένης Χούση, στην εφημερίδα Ναυτική Ελλάς, Φεβρουάριος 2019
Η Άρτεμις Χατζηγιαννάκη ανήκει στην κατηγορία εκείνων των τολμηρών που χρησιμοποίησαν την κοινωνικο-οικονομική δυσπραγία ως αφετηρία νέων οριζόντων. Όταν στα χρόνια της οικονομικής κρίσης το επάγγελμά της –του συμβολαιογράφου– περιορίστηκε, η Άρτεμις ξανάπιασε με την παιδική της λαχτάρα τη ζωγραφική, την σπούδασε πλάι σ’ έναν σημαντικό δάσκαλο και βάλθηκε να ζωγραφίζει συστηματικά και με πάθος. Εμείς, οι θεατές των έργων της, παρατηρούμε έκτοτε το πάθος της αυτό να μεταμορφώνεται σε δράση, με ραγδαία εξέλιξη ως προς τα θέματα και τους τρόπους. Γι’αυτά όμως ας μιλήσουν άλλοι, αρμοδιότεροι.
Εγώ θα σας μιλήσω από την οπτική ενός παιδιού που μεγάλωνε τη δεκαετία του ’60 και που κοιτάζει σήμερα με περιέργεια τη νέα δουλειά της ζωγράφου. Τι βλέπει λοιπόν το κοριτσάκι που ήμουν, και που εν πολλοίς παραμένω;
Βλέπει έναν καιρό που μικροί και μεγάλοι συγκατοικούσαν στον ίδιο κόσμο, χωρίς νεροτσουλήθρες και Τζάμπο και εμπορικά κέντρα. Βλέπει μια Αθήνα με ελάχιστα αυτοκίνητα, με καθαρά πεζοδρόμια και με καλοντυμένους ανθρώπους στενά συνδεδεμένους με τους λούστρους – μ’ εκείνα τα μικρά αγόρια ή άντρες όλων των ηλικιών, που αγόγγυστα έτριβαν και γυάλιζαν παπούτσια όλη μέρα. Βλέπει τον φωτογράφο με το αρχαίο του τρίποδο, συνηθισμένη φιγούρα σε έναν κόσμο με λιγοστές ιδιωτικές φωτογραφικές μηχανές, να φωτογραφίζει μια νεράιδα στους στύλους του Ολυμπίου Διος – και θυμάται, το κοριτσάκι, έναν γέρο φωτογράφο να φωτογραφίζει την ίδια, με τον ψηλό και όμορφο πατέρα της που της κρατάει το χέρι. Χαμογελούσαν, περήφανοι ο ένας για τον άλλο. (Το κοριτσάκι θυμάται ότι στην ασπρόμαυρη φωτογραφία φαίνονταν και οι  δυο –πατέρας με κοντομάνικο πουκάμισο και γραβάτα, κόρη με σχολική ποδιά– πολύ κοντύτεροι από όσο ήταν στην πραγματικότητα. Θυμάται επίσης πως ο φωτογράφος θα
πέθαινε σύντομα από γερατειά, και πως λυπόταν γι’αυτό).
Κουλούρια και παγωτά και μπαλόνια πουλιούνται πάντα στην πόλη μας, αλλά σε σταθερά σημεία, σε περίπτερα πολυτελείας ή σε μίνι μάρκετ ή στα απέραντα παιχνιδάδικα. Τότε ο κουλουρτζής, ο παγωτατζής κι ο μπαλονάς ήταν αυτόνομα και αξιοσέβαστα επαγγέλματα, λατρεμένες μορφές για τα
παιδιά. (Σπάνιοι οι πλανόδιοι μπαλονάδες σήμερα, συνήθως γελαστοί Ασιάτες μετανάστες). Ο τροχονόμος, κάτι ανώτερο κι από ναύαρχος στα παιδικά μου μάτια, κυριαρχούσε σε κεντρικές διασταυρώσεις της Αθήνας αλλά και των προαστίων της. Πιο μαγικά από όλα όσα ανασύρει η Άρτεμις Χατζηγιαννάκη ήταν τα περίπτερα και τα πάρτυ (με ύψιλον!) στην περίμετρο του επίπλου πολυτελείας ή του μικρού φορητού πικάπ με τους ανάλογους δίσκους.
Τα περίπτερα, θα πείτε, επιβιώνουν εξελιγμένα και σήμερα. Αλλά τα δικά μας, τα τοτινά περίπτερα, ήταν φτιαγμένα για μας: στο ύψος μας, με δεκάδες κακοτυπωμένα έγχρωμα περιοδικά μόνο για μας διαπλανητικά και κλασικά εικονογραφημένα, και σοκολάτες και καραμέλες γάλακτος αντί για ρέστα και φιλικούς περιπτεράδες, ώστε μπορούσαμε άφοβα να πάμε και να μείνουμε στο περίπτερο της γειτονιάς, ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ, ολομόναχοι κι ευτυχισμένοι, όση ώρα θέλαμε. Στα πάρτυ της εποχής εκφράζονταν η συστολή και οι προσδοκίες μιας νεολαίας που πρωτογνώριζε δειλά τις νάυλον και τις δικτυωτές κάλτσες, τα μπλουζ (όπως αποκαλούσαμε τους αργούς χορούς ανά ζεύγος) με σβηστά τα φώτα, τις διφορούμενες ματιές και τα κρυφά τηλεφωνήματα από συσκευές με περιστροφικό καντράν. Πόσες ξένες λέξεις από
τότε στη γλώσσα μας… Ο Ωραίος Νέος Κόσμος χτιζόταν με το αίμα των πατεράδων και των παππούδων μας (πάλι η ελληνική γλώσσα εξαιρεί τις γυναίκες), πάνω σε καταστροφές και σε τεράστιες μετοικήσεις προσφύγων. Εκείνων που έδιναν στα παιδιά τους ό,τι καλύτερο μπορούσαν, μεταγγίζοντάς τους παράλληλα τη φειδώ και τον σεβασμό.
Με σεβασμό και λεπτομερή έρευνα, με πολλή εργασία και σεμνότητα, στήνει η Άρτεμις Χατζηγιαννάκη αυτόν τον κόσμο, τον δικό της κόσμο, με τις πλισέ φούστες και τα μοντέρνα εσωτερικά ντεκόρ του ’60, με τα σοσόνια και τα αντρικά κοστούμια, με τους χωματόδρομους και τα φουριόζικα μοτοσακό, με τα μικρά δώρα –μπαλόνια, παγωτά, σοκολάτες – να φαντάζουν στα αθώα μάτια μας τεράστια.
Όπως το Ημερολόγιο που κρατάμε στα χέρια μας.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ, Άρτεμις.
Εύα Καραϊτίδη (κείμενο στο ημερολόγιο 2019)

Η Ιστοσελίδα της Ευαγγελικής Σχολής



Η Άρτεμις Χατζηγιαννάκη γεννήθηκε στον Πειραιά από γονείς μικρασιατικής καταγωγής. Εργάζεται ως συμβολαιογράφος στην Αθήνα. Έχει συμμετάσχει σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις, ενώ έχει πραγματοποιήσει τέσσερις ατομικές. Το έργο της που κοσμεί την ιστοσελίδα μας ανήκει στην ατομική της έκθεση «Σμύρνη-Αθήνα Ubi bene ibi patria», που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, από τις 9 Φεβρουαρίου έως τις 4 Μαρτίου 2018. Επρόκειτο για εξαιρετικής έμπνευσης και ευαισθησίας έκθεση, με έργα που εικονοποιούν μέρη και στιγμιότυπα στη Σμύρνη και την Αθήνα, με αφετηρία κυρίως λογοτεχνικές αφηγήσεις. Όπως γράφει ο εικαστικός και καθηγητής στην ΑΣΚΤ Γιώργος Καζάζης, προλογίζοντας τον κατάλογο της έκθεσής της, η Άρτεμις Χατζηγιαννάκη «συνδιαλέγεται με το ζήτημα της αλληλεπίδρασης χωροταξικών και χωροχρονικών καταστάσεων, αναμνήσεων και γνώσεων, αναπτύσσοντας έναν ιδιότυπο προσωπικό κόσμο, με σχόλια πάνω στην καθημερινότητα των Σμυρναίων και των Αθηναίων με τις αντίστοιχες προεκτάσεις στο σήμερα. Τα έργα της ιδιαίτερα ευαίσθητα και δυναμικά, με στοιχεία εκπαιδευτικού και ιστορικού χαρακτήρα, σαν αποσπάσματα από δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ, μας μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα της εποχής των αρχών του 20ού αιώνα, με βαθιά γνώση της συλλογικής ιστορικής πορείας έως τις ημέρες μας». Ως Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, δηλαδή ως ένα σχολείο του οποίου η ίδια του η ύπαρξη παραπέμπει στο σμυρναϊκό παρελθόν του, αλλά και με τη συνειδητή εκπαιδευτική πρόθεση της έρευνας και της γνώσης του μικρασιατικού περιβάλλοντος, της ανάδειξης των συνεχειών, την ευχαριστούμε που μας επέτρεψε να κοσμήσουμε την ιστοσελίδα μας με τρία έργα της, βοηθώντας μας να ταξιδεύουμε με τους μαθητές μας στον χρόνο, την ιστορία και τη λογοτεχνία.

Τόνια Καφετζάκη, φιλόλογος-ιστορικός, 3/10/2018

Η Έκθεση Ubi Bene Ibi Patria


Η Έκθεση Ubi Bene Ibi Patria Σμύρνη - Αθήνα, πραγματοποιήθηκε  στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, στη Αθήνα,  τον Φεβρουάριο 2018



Η αφίσα της έκθεσης

Το Μουσείο μας αποτελεί ζωντανό κύτταρο της Πόλεως των Αθηνών, υπό την ευρύτητα της Πόλεως που ίδρυσε ο Θησεύς, δηλαδή όλης Αττικής. Καταγράφει και προβάλλει με την δραστηριότητά του την
κοινωνική, πνευματική και πολιτιστική ζωή του λεκανοπεδίου, από του πέρατος των Σταυροφοριών μέχρι και της τρεχούσης ζωής του, όχι μόνο με την προβολή των πολυτίμων συλλογών, με τις οποίες το προικοδότησε ο αείμνηστος ιδρυτής του, Λάμπρος Ι. Εταξίας, και οι οποίες εμπλουτίζονται συνεχώς με νεώτερες εξ ίσου πολύτιμες και ευγενείς δωρεές, αλλά και των ανθρώπων που ζούν εδώ. Με τον τρόπο αυτό, εμπλουτίζει και ενθαρρύνει την μελέτη της Πόλεώς μας και της ζωής της σε όλο το εύρος της εννοίας του όρου «ιστορία», δηλαδή από κάθε σκοπιά.
Η Ελλάς εισήλθε στη νεά της ζωή, κατά τον Ιστορικό της Νεωτέρας Ελλάδος, αείμνηστο Σπύρο Β. Μαρκεζίνη, από της αφίξεως των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής. Απετέλεσαν την πνευματική, πολιτιστική, επιχειρηματική και δημιουργική μετάγγιση στον κορμό του Νέου Ελληνικού Κράτους, αποτέλεσμα της οποίας υπήρξε και είναι, παρ’ όλες τις πολλές πολεμικές και πολιτικές περιπέτειες, η επακολουθήσασα μέχρι και σήμερα συνολική ανάπτυξή της, ώστε να συγκαταλέγεται -παρ’ όλα τα δεινά, που βιώνομε- στις πιο ανεπτυγμένες χώρες της υφηλίου. Η δόση της μεταγγίσεως αυτής ήταν ιδιαίτερη μεγάλη στην Πόλη των Αθηνών.
Εξαιρετικό δείγμα της αξίας της μεταγγίσεως των Σμυρνιών στην Πόλη των Αθηνών αποτελεί η Φίλη Κυρία Άρτεμις Χατζηγιαννάκη θαυμάσια έργα της οποίας εκτίθενται, μαζύ με κειμήλια της Ενώσεως Σμυρναίων, στην έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο μας από της 9 ης Φεβρουαρίου μέχρι και της 4 ης Μαρτίου 2018.

Αντώνιος Γ. Βογιατζής (κείμενο στον κατάλογο της έκθεσης)
Πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών - Ιδρύματος Βούρου - Ευταξία


Κείμενο της Φαίδρας Βασιλάκη,  στην εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 9/2/2018



Παρακολουθώντας την δουλειά της Άρτεμης  Χατζηγιαννάκη τα τέσσερα τελευταία χρόνια, αποφάσισα να προλογίσω την τέταρτη και πλέον ώριμη ατομική της έκθεση.
Θαυμάζω την επιμονή της για μια εικόνα ουσιαστική, βαθιά, τρυφερή, μέσα από την φαινομενική της παραστατικότητα. Με δηλωμένη την Μικρασιατικής καταγωγή, η Χατζηγιαννάκη, μεθοδική και σε συνεχή εγρήγορση δραματοποιεί εικαστικά, τα ιστορικά γεγονότα που την άγγιξαν, μέσα από οικογενειακές αναμνήσεις, αλλά και προσωπικές προτιμήσεις, ενώ βιώνει το σήμερα ζωγραφίζοντας το παρελθόν.
Καλλιτέχνις με στοχευμένη εργατικότητα, συνδιαλέγεται με το ζήτημα της αλληλεπίδρασης χωροταξικών και χωροχρονικών καταστάσεων, αναμνήσεων και γνώσεων, αναπτύσσωντας έναν ιδιότυπο προσωπικό κόσμο, με σχόλια πάνω στην καθημερινότητα των Σμυρναίων και των Αθηναίων με τις αντίστοιχες προεκτάσεις στο σήμερα.
Τα έργα της ιδιαίτερα ευαίσθητα και δυναμικά ταυτόχρονα, με στοιχεία εκπαιδευτικού και ιστορικού χαρακτήρα, σαν αποσπάσματα από δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ, μας μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα της εποχής των αρχών του 20ου αιώνα, με βαθιά γνώση της συλλογικής ιστορικής πορείας έως τις ημέρες μας.
Δεν θα κρίνω την εικαστική φόρμα (ας το κάνει κάποιος τεχνοκριτικός), αλλά σαν ζωγράφους και εγώ, δεν μπορώ να μην θαυμάσω πέρα από το προφανές ταλέντο που την διακρίνει, την εμμονική της προσήλωση στο αντικείμενο.
Παραφράζοντας τα λεγόμενα του Γιόζεφ Μπόις, θα έλεγα ότι κάθε άνθρωπος είναι δημιουργός και η καλλιτεχνική έκφραση πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι κάθε δημιουργίας, είμαι απόλυτα σίγουρος ότι για την Χατζηγιαννάκη θα μιλάμε για καιρό μέσα από την δουλειά της, με οποίο θέμα και αν καταπιαστεί.  Άλλωστε η δημιουργία σε οποιαδήποτε μορφή τέχνης δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η εμμονή η επιμονή η αγάπη, αυτό το ιδιαίτερο ενδιαφέρον το απόλυτα ερωτικό που κάνει διακριτή την πράξη από τις υπόλοιπες.

Γιώργος Καζάζης, Εικαστικός, Αθήνα, Ιανουάριος 2018  (κείμενο στον κατάλογο της έκθεσης)



Από τα εγκαίνια τις έκθεσης


Η Έκθεση Pixels and Colors of Smyrna


Η Έκθεση Pixels and Colors, πραγματοποιήθηκε  στο Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης, στη Νέα Σμύρνη,  τον Μάιο 2017

Η αφίσα της έκθεσης

“Pixels and colors of Smyrna” ατομική έκθεση ζωγραφικής στο Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης από 8-5-2017 έως 1-7-2017. Μία προσπάθεια προσέγγισης της ψηφιακής αναπαράστασης με την ζωγραφική έκφραση, στον ίδιο τόπο και χρόνο, σε συνέχεια της ίδιας θεματικής ενότητας. Διοργάνωση Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Νέας Σμύρνης, υπό την αιγίδα του Δήμου Νέας Σμύρνης και της Ενώσεως Σμυρναίων.
«Η Σμύρνη ζει τόσο ζωντανά μεσ’ τις καρδιές μας, που ακόμα και όταν δεν την βλέπουμε, υπάρχει πάντα εκεί..… Τις ώρες της αφόρητης σιωπής, μπορούμε να την ανακαλέσουμε και να ανασυνθέσουμε την εικόνα της –σαν είδωλο ενός σπασμένου καθρέπτη- από χιλιάδες κομμάτια, από ίχνη χαμένα, μορφές κα σχήματα ξεθωριασμένα, απ’ ό,τι φαίνεται, αλλά κυρίως απ’ ό,τι δεν φαίνεται, αλλά είναι εξίσου εύγλωττο.
Η αναπαράσταση είτε σε ψηφιακή μορφή είτε σε ζωγραφική- συχνά επίπονη αλλά και λυτρωτική στοχεύει σ’ έναν κοινό τόπο. Να αποτυπώσει το ρητό, αλλά και το άρρητο. Να ζωντανέψει το χρώμα και
την κίνηση, αλλά παράλληλα να αναδείξει και το απαραίτητο κενό. Η δύναμη της τεχνολογίας και η ευαισθησία της τέχνης επιστρατεύονται σ’ αυτόν τον κοινό και συχνά ατέρμονο αγώνα, να ανασυνθέσουν μίαπραγματικότητα, που αν και εικονική, θα μας κερδίσει με την ομορφιά και την ειλικρίνειά της και ίσως προς στιγμή -καθόλου μάταιη- θα απαλύνει τη νοσταλγία μας....»

Άρτεμις Χατζηγιαννάκη, Μάιος 2017



Απόψεις από την έκθεση

Η Έκθεση Το Ταξίδι


Η Έκθεση Το Ταξίδι: Σμύρνη - Πειραιάς  - Φάληρο, πραγματοποιήθηκε  στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Παλαιού Φαλήρου , στο Παλαιό Φάληρο τον Δεκέμβριο 2016





Η αφίσα της έκθεσης


Η πρόσκληση της έκθεσης


Κείμενο της Λίτσας Χαραλάμπους στην εφημερίδα Ο ΛΟΓΟΣ των Κυκλάδων (12/1/2017),  για το Ημερολόγιο 2017
«ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ Σμύρνη Πειραιάς Φάληρο», ατομική έκθεση ζωγραφικής στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Παλαιού Φαλήρου (9-12-2016 έως 15-12-2016), μία ιστορική αναδρομή στις πόλεις που σημάδεψαν την ίδια και την οικογένειά της, εμπνευσμένη από σχετικά λογοτεχνικά κείμενα, σκηνές από την ζωή στην Σμύρνη μέχρι το 1922, όπως καταγράφονται σε κείμενα των Κοσμά Πολίτη (Στου Χατζηφράγκου), Τάσου Αθανασιάδη (Τα παιδιά της Νιόβης), Διδώς Σωτηρίου (Ματωμένα Χώματα), Γ. Κατραμόπολου (Σμύρνη μου αγαπημένη) και άλλων, αλλά και από οικογενειακές φωτογραφίες και αφηγήσεις, με κύριο στόχο την ανάδειξη της πολιτισμικής συνέχειας των πόλεων, τονίζοντας εκείνα τα χαρακτηριστικά στοιχεία που όχι μόνο κατάφεραν να επιβιώσουν στην νέα τους εγκατάσταση, αλλά βρήκαν γόνιμο έδαφος σ’ αυτήν και μπορούμε ακόμη και σήμερα να τα ανιχνεύσουμε. Διοργάνωση Δήμος Παλαιού Φαλήρου, υπό την αιγίδα του Ομίλου για την Unesco Τεχνών Λόγου και Επιστημών Ελλάδος και της Ενώσεως Σμυρναίων.


Κείμενο του Πέτρου Λινάρδου στη Ναυτική Ελλάς, Φεβρουάριος 2017


Κείμενο της Ελένης Μπίστικα στην εφημερίδα  Καθημερινή (15/12/2016)



«Το ταξίδι» είναι ένα όνειρο, που διαρκεί λίγο περισσότερο από τα άλλα, εξελίσσεται στη Σμύρνη, τον Πειραιά, και το Φάληρο των αρχών του 20 ου αιώνα, δανείζεται σκηνές από την λογοτεχνία, από τον
ανεξάντλητο θησαυρό των κειμένων των Η.Βενέζη (Αιολική Γη) Κ.Πολίτη (Στου Χατζηφράγκου), Τ. Αθανασιάδη (Τα παιδιά της Νιόβης), Δ. Σωτηρίου (Ματωμένα Χώματα), Γ.Κατραμόπουλου (Πώς να σε ξεχάσω Σμύρνη αγαπημένη), Θ.Κοροβίνη (Σμύρνη, μια πόλη στη λογοτεχνία) και άλλων Ελλήνων, Τούρκων, Αρμενίων συγγραφέων, και μας μεταφέρει σε μια μαγική εποχή, όπου ο κόσμος ήξερε να ζει, να μοιράζεται, να απολαμβάνει, να ρεμβάζει, να γλεντά στα ζυθοπωλεία και στις λαϊκές ταβέρνες, να οργανώνει ζουρ-φιξ,  βεγγέρες και γκάρντεν πάρτι, κλείνοντας -μ’ αυτό τον τρόπο- το μάτι του, στην ουτοπία.….

Άρτεμις Χατζηγιαννάκη, Δεκέμβριος 2016



Από τα εγκαίνια της έκθεσης

  Copyright © 2022 / Άρτεμις Χατζηγιαννάκη ~ Artemis Chatzigiannaki